برنامه غذایی اصولی گیاهان چیست؟

برنامه غذایی اصولی گیاهان چیست؟

برنامه غـذایی اصولی، تغذیه درسـت و به انـدازه گیـاهان باعث افـزایش کمیت و کیفیت بیـشتر محصولات می شود. برای تغـذیه اصـولی، علاوه بر اینکه باید عنـاصر مورد نیاز به انـدازه کافی در دسترس گیـاه قرار بگیرید بلکه باید بین همه عناصر تـعادل و تناسب برقرار شود. یـک برنامه غذایی اصولی می تواند علاوه بر اینـکه نیازهای گیاهان را برطـرف کند، باعث افزایش رشد و کیفیت در مـحصول دهی شود. بنابراین بـرنامه اصولی با تقویت سیستم ایمنـی گیاه و افـزایش غلظت شیـره سلولی مانع از ورود آفات به درون گیـاه می شود.

بـرنامه غـذایی اصـولی گیـاهان چیـست؟

الف- عناصر غذایی مضـر

این عناصـر برای رشـد و نمو گـیاهان زیان آور هستند. حـتی در برخی موارد غـلظت های کـم این عناصر می تـواند موجب کاهش قـابل توجهی در عـملکرد و رشـد گیاه گردد. از جـمله این عناصـر می توان به سـرب، کادمیوم، جـیوه و نیکل اشاره کرد.

ب- عناصر غذایی مفید

عناصری هستند که در صـورت وجود در مـحیط، سبب بهـبود رشد گیاهان می شوند. برای مـثال سدیم برای چـغندر قند، سیلیس برای برنـج و جو مفید مـی باشند. برای داشتن یک برنامه غذایی اصـولی و استفاده از کـودهای مورد نیاز گیاه باید از درصـد عناصر مختلف در خاک مطلع شوید.

پ- عناصر غذایی لازم یا ضروری

عناصر ضـروری به دو دسـته پر مصرف و کـم مصرف تقسیم می شـوند و سه معیار برای ضروری بودن عـناصر وجـود دارد که عـبارتند از:

۱. گـیاه بدون آن عـنصر قادر به تکـمیل چـرخه حـیات خود نباشد.
۲. وظیـفه آن عنصر توسط عنصـر دیگری قابل انجـام و جایگزینی نباشد.
۳. عنصـر مستقیماً در مـتابولیسم و تغـذیه گیاه نقـش داشته باشد.

عناصر پر مصرف

عناصر نیتروژن، فسفر، پتاسیم جزء عناصر پر مصـرف اولیه و عـناصر کلسیم، منیزیم، گـوگرد جزء عنـاصر پر مصـرف ثانویه می باشند.

عناصر کم مصرف

لازم به ذکر است هـمانطور که گیاهان بدون عـناصر غذایی پر مصرف قـادر به ادامه حیات نیستند بدون عـناصر کم مـصرف نیز قادر به ادامه حیـات نخواهند بود. مـیزان مصـرف آنها در مقایسه با عنـاصر پر مصرف خیـلی کمتر می باشد ولـی به هر حال گیاه به آنـها نیازمند است. عناصر کـم مصرف یا ریز مغذی شـامل آهن، روی، مس، بر، منگنز، مولیبدن، کلر و … می باشند.

چطـور یک برنامه غـذایی اصولی داشته باشیم؟

برای داشتن یک برنـامه غذایی اصولی باید متـوجه نیازهای گیاهتان باشـید و بدانید که در هـر مرحله از رشد به چه عـناصری نیازمند است و با رسـاندن این عـناصر به گیاه باعـث افزایش رشد، سلامـت و سرسبزی بیشتر آن شوید. راه های مـختلفی برای تشخیص کمـبود میزان عناصر غذایی قـابل استفاده در گـیاهان وجود دارد که عمـومی ترین آنها انجام آزمـایش خاک و یا نمونه گـیری از برگ، شـاخه ها و بررسی آن توسط متخصـص گیاهپزشک می باشد.

یک برنامه غذایی اصولی کلی می تواند شامل محلولپاشی عنـاصر غذایی مانند ازت، فسفر، پتاس، کلسیم و … با شـروع فصل، چالکود زمستانه و یا محلـولپاشی فروت ست باشد. وظیفه یک گیاهپزشک این اسـت که با بررسـی آزمایش خاک و یا نمونه گـیاهی کمبودها و مشکلات را شـناسایی کند و بهـترین روش برای رفع آنها را معرفـی کند.

داشتن برنامه غذایی اصولی با آزمایش خاک:

آزمایش خاک مـی تواند در باغات، گیـاهان زراعی، سبـزی و صیفی جات کمک زیادی به تشـخیص کمبودها در گیاه و تامـین نیازهای غـذایی آنها کند. آزمـایش خاک قبل از کاشت از آن جنبه مهم است که می توان مشـکلات احتمالی مانند کـمبود عناصر غیر فعال در ناحیـه ریشه را تشخیص داد و قبل از سـرمایه گذاری برای کاشـت آن را برطرف نمود. به طـور کلی هدف از آزمایش خـاک بهتر شدن رشد گیاه، اطلاع از کمـبودها، برنامه ریزی درسـت و دقیق برای تغـذیه و استفاده از کـود در طول دوره ی رشدی گیاه می باشد.

پس برای اینکه یک برنامـه غذایی اصولی و درسـت را برای گیاهان خود پیش بگیرید یکی از اقـدامات مفید انجام آزمـایش خاک است. با تجزیه و آنالیز آزمایش خاک توسط کارشناس گیاهپزشک، از کمبودها مـطلع می شوید و با تـوجه به نیاز گیاهتان یک برنامه غـذایی مناسب را دنبال می کنید.

جهت اطلاع از نحوه نمونه گیری از خاک برای انجام آزمایش خاک اینجا کلیک کنید. به طور مثـال با بررسی آزمایش خاک توسـط گیاهپزشک تشخیص داده شـده که برخی عناصر ریزمغذی در خاک شما کم می باشد به همین منظـور یکی از روش های رفع نیاز آنها که توسط کارشـناس ارائه می شود این است که در ابتدای زمستان انواع سـولفاته را به صور چالکود پای درختان چال کنید تا در طول زمسـتان ریشـه به مرور آنها را جذب کند.

داشتن برنامه غذایی اصولی با نمـونه گیری از برگ، شـاخه و میوه درختان از شـروع فصل تا پایان فصل:

تغییر رنگ برگ ها، سوختگی، توقف رشد جوانه های انتهایی، تغییر شکل مـیوه ها، تفاوت در عمـلکرد، زودرسی، دیر رسی، کوچـک شدن میوه ها، نارسـایی در رشد، کاهـش گسترش ریشه از نشـانه های کمبود عناصر غـذایی در گیاهان است.

علائم کمبود در گیاهـان مختلف متفاوت است. عـوامل محیطی مانند سـرما، گرما، کم آبی گاهی سبب بروز علائمی روی گیـاه می شود که ممکن است با عـلائم کـمبود عناصر غذایی در گیاه اشتباه گـرفته شود. در برخی موارد زیادی یک عـنصر در گیاه و درخت باعث مسمومیت می شـود که علایم آن تا حدودی شبیـه علایم کمبود آن عنصـر می باشد.

یکی از دیـگر روش ها برای داشتـن یک برنامه غـذایی اصولی نمـونه گیری مرتب از برگ و شاخـه گیاهان با شروع فصل و مراجعه به کارشـناس گیاهپزشک برای بررسـی نمونه می باشد. خیـلی از علائم کمـبودها و خسارت آفات در برگ و شـاخه های گیاهـان ظاهر می شود که مشـاور گیاهپزشک با بررسی نمـونه می تواند برنامه غـذایی مناسب با نیاز گـیاه شما ارائه دهد.

نتیجه گیری:

بنـابراین بهتر است برای برنامـه غـذایی درست تر آزمایـش خاک و نمونه گیری از شـروع فصل هر دو با هم باشد. پس از بررسـی آزمایش خـاک و نمونه ها توسـط گیاهـپزشک و ارائه یک برنامه غـذایی اصـولی توسط آن، باید نـسبت به برطرف کردن کمـبودها و رساندن مـواد غذایی به گـیاهانتان اقدام کنید.

به طور مثال گیاهپزشک تشخیص داده که درختان باغ شما دچار کمبود عناصری مانند روی و بر می باشـد. این عناصر از ریزش شـکوفه ها جلوگیری می کنند و شـکوفه های بیشتری را تبدیل به مـیوه می کنند. برای داشـتن یک برنامه غـذایی اصولی با توجه به نظر گیاهپزشک لازم است ترکیب فـروت ست را، یک نوبت هـمزمان با متورم شدن جوانه ها و یک نوبت بعد از برداشت محصـول محلولپاشی کنید.