کاربرد زئولیت در کشاورزی

خاک یکی از سه عنصر اصلی در کشاورزی می باشد. خاک نامناسب طبیعت با نشاط و سرسبز را تبدیل به منظره ای خشک و بدون سرسبزی می کند. در بیشتر موارد خاک های غیر حاصل خیز و نامرغوب اصلاح می شوند و دوباره به کیفیت مطلوبی می رسند. با اصلاح خاک های بی کیفیت و تبدیل آنها به خاک حاصل خیز می توان گیاهان را کاشت و از آنها انتظار رشد خوب و عملکرد بالایی داشت. در ادامه یکی از روش های اصلاح خاک با ترکیب زئولیت بیان شده است، پس با ما همراه باشید.

زئولیت(zeolite) چیست؟

زئولیت یکی از اصلاح کننده های خاک که به منظور بهبود بخشیدن به کیفیت خاک و بهره وری بیشتر از خاک و رشد و عملکرد بالاتر محصولات کشاورزی به کار می رود می باشد. کاربرد این ماده در خاک در کشت های زراعی، باغی ظرفیت نگهداری آب در خاک را افزایش می دهد. علاوه بر این زئولیت دارای موادی مانند کلسیم، پتاسیم، سدیم، منیزیم، فسفر، گوگرد، مس، آهن و … می باشد و می توان از آن به عنوان بهترین مکمل و کود در کشت محصولات مختلف استفاده کرد.

مزایای کاربرد زئولیت در خاک:

اصلاح خاک:

خاک های قابل کشت برای محصولات کشاورزی گاهی دچار مشکلاتی است که نیاز است نسبت به اصلاح آن اقدام کرد. با کاربرد زئولیت در خاک می توان جمعیت میکرو ارگانیسم های مفید خاکزی را افزایش داد و تاثیری زیادی بر رشد گیاهان گذاشت. با افزایش فعالیت باکتری های تثبیت کننده نیتروژن در خاک شرایط تهویه و تخلخل در خاک بهتر می شود. این امر سبب می شود که رشد ریشه در خاک به خوبی صورت بگیرد و در نتیجه رشد و عملکرد گیاهان نیز افزایش یابد.

افزایش جذب آب:

زئولیت به دلیل ساختاری که دارد می تواند آب زیادی جذب کند. با مصرف آن در خاک می توان در زمانی که ریشه با کمبود رطوبت مواجه است از آب جذب شده توسط زئولیت مصرف کند. زئولیت سریع در خاک تجزیه نمی شود و مودت زیادی در خاک باقی می ماند و مواد مغذی لازم را به خاک می رساند و باعث کیفیت بیشتر آن می شود.

تنظیم PH خاک با زئولیت:

برخی از خاک های به دلیل شوری و بالا بودن PH مناسب کشت گیاهان نمی باشند و یا رشد گیاهان در این خاک ها کمتر می باشد. استفاده از زئولیت در خاک می تواند با تنظیم کردن PH میزان شوری خاک را کاهش دهد.

حفظ و نگهداری رطوبت در خاک:

همانطور که گفته شد زئولیت ها به دلیل ساختاری که دارند توان جذب آب بالایی دارند. همچنین آنها می توانند به عنوان یک مخزن آب را به مدت طولانی در خاک نگه دارند و در صورت نیاز گیاه در اختیارش قرار دهند تا گیاه آن را جذب کند. در روزهای گرم با تابش مستقیم آفتاب مقداری از آب در دسترس گیاه با تبخیر از بین می رود. با کاربرد زئولیت در خاک، آنها می توانند هنگام پایین آمدن دما با جذب رطوبت هوا میزان آب تبخیر شده را جبران کنند و آن را در دسترس گیاه قرار دهند.

بهبود رشد رویشی و زایشی گیاهان:

زئولیت علاوه بر اصلاح بافت خاک و تنظیم شوری آن به دلیل عناصرغذایی که دارد سبب می شود که گیاهان رشد بهتری داشته باشند. زئولیت با جذب آب و جبران کمبود آب مورد نیاز ریشه به عنوان یک حاصلخیز کننده طبیعی خاک عمل می کند و باعث افزایش تهویه و تخلخل خاک و کیفیت هرچه بیشتر آن می شود. با اضافه کردن زئولیت در خاک می توان سبب افزایش حاصلخیزی و رشد بهتر و افزایش عملکرد در کشت محصولاتی مانند گندم، سبزیجات مانند بادمجان و هویج، درختان میوه مانند سیب شد.

روش مصرف زئولیت در خاک کشاورزی:

برای مصرف زئولیت می توانید قبل از کشت محصولات، زئولیت را با خاک، کودهای کشاورزی و کود حیوانی پوسیده شده مخلوط کنید. از ترکیب ایجاد شده می توانید به صورت چالکود در پای درختان چال کنید و یا بر روی سطح خاک پخش کنید. میزان مصرف زئولیت در کشت محصولات مختلف متفاوت می باشد و معمولا با توجه به نوع خاک، بین ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ کیلوگرم در هکتار و در باغات بین ۲۰۰۰ تا ۳۰۰۰ کیلوگرم در هکتار بر اساس تعداد و سن درختان، آنالیز خاک و نظر کارشناس توصیه شده است.

پوساندن کود دامی با زئولیت:

یکی از مشکلات اصلی کشاورزان و باغداران پوساندن کود حیوانی می‌باشد. به دلیل اینکه مصرف کود حیوانی نپوشیده مشکلات زیادی دارد و زمان پوساندن کود دامی طولانی می باشد از طرف کشاورزان خیلی رغبت به پوساندن کود نمی باشد، اما اگر کود دامی درست پوسیده شده در خاک مصرف شود مزایای زیادی دارد. یکی از روش های فرآوری کود دامی مخلوط کردن آن با زئولیت می باشد. مصرف کود فرآوری شده با زئولیت در خاک علاوه بر حفظ نیتروژن آن باعث افزایش بهره وری کودهای مصرفی در طول فصل می شود.

برای فرآوری کود حیوانی با زئولیت باید رطوبت بین ۲۰ تا ۳۰ درصد باشد. اگر رطوبت بیشتر بود باید کود را پهن کرد تا رطوبت کمتر شود و به رطوبت ایده آل برسد. برای بررسی رطوبت خاک می توان مقداری کود حیوانی را در دست مشت کرد اگر دست خیس شد بدون اینکه آب بچکد، رطوبت کود مناسب است. اگر کمتر بود می توان کود را به ارتفاع ۶۰ سانتی متر پهن کرد و با آب پاشی رطوبت را بالا برد. وقتی رطوبت مناسب بود زئولیت را به خوبی روی کود حیوانی پخش کنید و کامل بهم بزنید تا با کود حیوانی مخلوط شود. مخلوط کود حیوانی و زئولیت را به صورت کله قند روی هم فشرده کنید. ۲۰ تا ۳۰ روز صبر کنید تا کود کاملا فرآوری، پوسیده و آماده مصرف گردد.