آبیاری در پاییز

آبیاری در پاییز

در بسـیاری از مـوارد دیده شده است باغـداران پس از پایان فصـل تابستان و بعد از بـرداشت، درخـتان باغ خود را تا آغـاز فصل بهار به حـال خود رهـا می کنند و مـی پندارند که دیـگر نیازی به آبیاری پاییزه باغ نمـی باشد. در حالی که حفظ رطـوبت خاک در فصـل پاییز برای ادامه حـیات درختان در فصل های بعـدی بسیار مهم مـی باشد.

حال ما باید بدانیم درخـتان ما چرا در فصـل پاییز به آبیاری نیاز دارند؟ دوره های آبیـاری در فصل پاییز چـگونه است؟ چگونه زمان قطـع آبیاری در فصـل پاییز تعیین می شود؟ برای یـافتن جواب این سـواٌلات به مطالعه مقاله زیر می پردازیم.

اهمیت آبیاری پاییزه درختان:

آبیاری در فصـل پاییز برای حفـظ سلامتی درختان در فصـل زمستان و بهار بسیار مهم و حـیاتی می باشد. برخـلاف تصور مردم، فصـل پاییز فرصتی برای رشـد ریشه ها مـی باشد. زیرا در طول فـصل تابستان ریشه ها مـواد غذایی را از خـاک به سمت اندام های هـوایی انتقال می دهند. با این حـال پس فصل پاییز که برداشت انجـام شده است، شـرایطی ایده آل برای رشد ریشه است.

با آبیاری پاییزه درختان برای فصل زمستان آمـاده می شوند، زیرا نشـان داده شده است با جریان آب در خـاک، ریشه شروع به ذخـیره آب و مواد مغذی در خـود می کـند تا بتواند در ابتدای فصل بهار انرژی لازم برای حفاظت از جـوانه های رویشـی و زایشـی را داشته باشد.

از طرفی دیگر به خواب رفتن درختان نیازمند انرژی برای تولید هـورمون های دخـیل در خـواب می باشد که این انرژی تـوسط آبیاری ریشه در فصـل پاییز تامین می گردد تا ریشـه بتواند از طریق جذب آب و مواد مغذی انرژی لازم را کـسب نماید. بنابراین برخـلاف تصور عموم درختان در دوره خـواب نمی میرند، بلکه زنده و فعـالیت متابولیکی خود را دارند ولـی میزان آن در مقـایسه با فصل های دیگر کمتر و محل انجـام آن در ریشه متـمرکز شده است.

بسیاری از میکرو اورگانیسم ها و جانداران ریز موجود در خاک بـرای زندگی و ادامه ی حیـات نیاز به یک رطـوبت نسبی دارند، در صـورت مهیا نبودن شرایط محیطی ممـکن است جمعیتشان بسیار کاهش پیدا کند.

روش آبیاری پاییزه درختان:

آبیاری باید در قسـمت سایه انداز درختان جایی که مـحل فعالیت بیشترین ریشه های تارهای کشنده که جـذب آب و مواد غذایی را انجام می دهند، صـورت گیرد. نکته ی قابل توجهی که وجود دارد آب را رسـانای گرما و انتقال دهنده آن مـی توان محسوب کرد، بنابراین اگر در فصـل پاییز درختان آبیاری نشوند، در آن صـورت در فصل زمستان بر اثر هـوای خشک (کم آبی) و سرد ریشه ها بسیار حـساس و آسیب پذیر خواهند بود و دچـار تنش کم آبی و سرما خواهـند شد این باعث می شود درخت در زمان کـوتاهی در فصل بهار خـشک و از بین رود.

بنابراین اگر درختان قبل از اولـین یخبندان آبیاری شوند، در برابرخـسارت سرمازدگی در امـان خواهند بود. گزارش شده است درخـتانی که تحت استـرس ناشی از کـم آبی و خشکی در فصل پاییز بودند بیشتر در برابر هجوم آفات به ویژه حشرات پوست خوارها و انواع شانکرها در فصل بهار شده اند.

دفعات آبیاری در پاییز:

تعداد دفعـات آبیاری در فصل پاییز به انـدازه فصل تابستان نمی باشد اگر به مدت ۱۰ تا ۱۴ روز بارنـدگی صورت نگرفت (بستگی به شرایط اقلیمی منطقه دارد.)، باغـات باید آبیاری شوند تا شرایط برای رشد ریشـه و ذخیره انرژی برای ادامه حـیات در فصل بعدی فـراهم آید. اگر بـافت خاک سبک و شنـی است و زهـکشی خوبی دارد در دو بار در ماه آبیاری کافـیست ولی اگر بافت خاک سـنگین و رسـی و زهکشی نامناسـبی دارد یک بار در ماه در فصـل پاییز آبیاری بهتر است صورت گیرد.

در این میان درختان همیشه سبز مانند مرکبات، سوزنی برگان و نهال های یک یا دو سـاله نسبت به سایر درخـتان نیازمند توجه بیشتـری به آبیاری در طـول فصل پاییز برای رشـد ریشـه دارند تا فصـل بهار را بتوانند با انرژی بیشـتری آعاز کنند. در باغـاتی که امکان آبیاری پاییزه وجـود ندارد حتما قسـمت سایه انداز درخـتان با مالچ پاشی متـشکل از خاک اره و خـرده های چوب به ارتفاع ۷ تا ۱۰ سـانتی متر پـوشانده شود تا رطوبت خاک برای فصل زمستان هم حفظ شود.

مناطق سردسیری که در فصل پاییز دچـار یخبندان هستند دقت نمـایند خاک اگر یخ بزند دیگر ریـشه گیاهان نمـی توانند پس از آبیاری؛ آب ورودی به خـاک را جـذب نمایند پس در دوره یخبندان نیاز به آبیاری جـهت تامین رشد ریشه نمی باشد. در این مـواقع چون ریشه درخت با توجه به کاهـش دما فعالیت آن نزدیک به صفـر رسیده است، یخ آب با هـدف مرگ و میر آفات زمستانگذران در خاک اولـویت می باشد.

روش تعیین رطوبت خاک:

هنگام آبیاری پاییزه باید آب تا عـمق ۲۵ تا ۳۰ سانت نفـوذ کند. در نتیجه نیاز است مـیزان رطوبت این عـمق در طول دوره آبیاری یکبار سـنجیده شود تا بتوان متـوجه شد در یک دوره آبیاری چقـدر از نظر زمانی طـول می کشد تا عمق ۳۰ سانتی متری را مـرطوب نماید تا در دوره های بعـدی طول مدت زمان آبیاری لحاظ گردد.

باید از خیس نمودن خاک خودداری نمود تا ریشه دچـار پـوسیدگی ناشی از قـارچ های بیماری زا یا دچـار عدم تهویه در نتیجه مرگ ریشه های تارهای کشنده نشود. برای این منظور می توان از پروب میله هایی که به منظور تعیین رطوبـت از خاک با عـمق مشخص نـمونه برداری مـی کنند، استفاده نمود

پس از نمونه بردای خـاک در دست مشت، سپس دست باز شود اگر ذرات خـاک به کف دست چسبید رطـوبت موردنیاز فـراهم شده است، اگر دسـترسی به این ابزار نبـود، برای این منظور پیشنهاد می شود باغـداران برای آن که متـوجه شوند چه مـدت طـول می کشد آب به عـمق مورد نظر برسد در طـول دوره آبیاری از یک خـط کش فلزی به طول ۳۰ سانتی متر استفاده شود یا خاک در عمـق مورد نظر با بیل یا کادرک بررسی گردد، اگر ذرات خـاک به دست یا کف ابزار مـورد استفاده چسبید نشان می دهد رطـوبت کافی به عمق مورد نظر رسیده است. تمام این عملیات با در نظر گـرفتن طول مدت زمان در یک دوره آبـیاری صورت گیرد تا از خیس نمـودن خاک به حـالت اشباع خودداری شود.